DEVLET ADAMLIĞI

Yıl 1963..

Gülhane Tıp Akademisinde yatan emekli Orgeneral Kazım Orbay’ın mide kanseri olduğu anlaşılır, doktorlar ömrüne beş, altı aylık bir zaman keserler …

Cumhurbaşkanlığı kontenjan senatörleri ve Milli Birlikçiler toplanıp durumu görüşürler…

«Acaba dışarıya, yurt dışına göndersek mi?»

Bir umuttur, belki kurtulur …

Ama nasıl gönderilecektir?

Kazım Paşa, Genelkurmay eski Başkanıdır, Kazım Paşa Danışma Meclisi Başkanıdır. Kazım Paşa Kontenjan Senatörüdür, lakin hepsi de bilirler ki, Kazım Paşanın parası yoktur …

Şöyle bir formül bulurlar…

Parlamento üyelerinin, tedavilerinin, gerektiği hallerde yurtdışında yapılacağı ve masraflarının  devlet tarafından karşılanacağı

kabul edilmiş ve içtüzüğe girmiştir, fakat kanun henüz çıkmamıştır, uygulanması  mümkün değildir.

O halde bu masrafı Milli Birlikçiler ile kontenjan senatörleri, aralarında bir fon kurarak karşılayacaklar, fakat Kazım Paşaya devletin ödediğini söyleyeceklerdir.

Bunu da kimseye duyurmayacaklardır, ama iki kişi hariç..

Cumhurbaşkanı Gürsel ve Başbakan İnönü … İkisi de Kazım Orbay’ın en yakın dostları ve silah arkadaşıdır.

Görev, emekli Albay Sadi Kocaş’a verilir … Koçaş, önce İsmet Paşaya gider, durumu anlatır …İsmet Paşa itiraz eder:

«Kazım Paşanın  toplama para ile yurtdışına gönderilmesini uygun bulmuyorum, kendisi duyarsa kahrolur.»

İsmet Paşa, Müsteşarı Haldun Derin’i çağırır, durumu kısaca anlatır, nasıl bir formül bulunacağını sorar. Müsteşar «Örtülü ödenekten gönderebiliriz paşam!» der.

İsmet Paşa, müsteşarın yüzüne bakar:

«Ben onu sormuyorum, para hazır, döviz işini ve transfer imkanın  soruyorum»

«O halde, Sayın Koçaş, parayı size getirince hemen gereğini yapın!»

Müsteşar, odadan çıktıktan sonra, İsmet Paşa, Koçaş’a döner:

«Bak  Koçaş, senin, benim ve Allah’ın  arasında kalacak bir anlaşma yapacağız… Ben Orbay’ı toplama para ile tedaviye göndermem. Eminim ki, Kazım Paşanın tedavisi için her fedakarlığı  göze alırsınız. Ama hiçbirinizin bu gücü yok; benim ise var … Bu parayı ben vereceğim. Size bir çek vereyim, parayı alıp, müsteşara teslim  edin, döviz işlerini yapsınlar … Ama, bana söz ver, paranın  kaynağını kimse  bilmeyecek…»

«Söz paşam!»

«Ne kadar para gerekiyor?»

«Doktoruyla birlikte gidecekleri için 56 bin lira lazım»

«Ben 60 bin liralık bir çek vereceğim, eksik kalırsa, yine veririm. Hiçbir şeyden kaçınmayacaksınız, hiç olmazsa son aylarını huzur içinde geçirmesini sağlayacaksınız.»

İsmet Paşa Orbay’la birlikte, Sadi Koçaş’ın da gitmesini ister: Koçaş, kendi masrafını  kendisinin yapacağını söyleyince, İsmet Paşa ona da itiraz eder:

«Hayır Koçaş, sen de, doktor da beraber gideceksiniz, masraflarınızı tamamen  ben ödeyeceğim!»

Sadi Koçaş, «Atatürk’ten 12 Mart’a» adlı anılarının üçüncü cildinde bu olayın sonunu şöyle anlatır:

«Her şey hazırlandı, ama Orbay böyle bir seyahati kabul etmedi, bütün ısrarlarımıza rağmen. Ben 78 yaşındayım, bu yaşta bir insan için, devlet bu kadar masrafa sokulmaz. Hiç ısrar etmeyin!’ dedi.»

Devlet adamlığının en güzel örneğini vermişler. Allah rahmet eylesin. Mekanları cennet olsun…